Jako człowiek, którego serce wypełnione jest smakami Podlasia, Wielkanoc ma przede wszystkim smak paschy i żurku. Kołocze, murziny, chrzanówka, prażnica, młodzowy kuch to również dania wielkanocne, ale z innych regionów Polski. W święta lubimy to, co znamy i na co czekamy cały rok. Jednak przygotowanie choć jednego dania, które nigdy wcześniej nie pojawiło się na naszym stole, może być ciekawą kulinarną przygodą. Może w tym roku na stole wielkanocnym zawita gościnnie potrawa z innego regionu Polski?
Tradycyjne potrawy wielkanocne w Polsce
Na wielu polskich stołach w wielkanocny poranek musi pojawić się zupa. Do tego we wszystkich regionach Polski obowiązkowe są mięsiwa – wędzone szynki, kiełbasy, pieczone schaby. Miska sałatki jarzynowej jest tak naturalnym elementem świąt, że trudno sobie wyobrazić śniadanie wielkanocne bez niej. Talerz z jajkami na twardo – w majonezie, faszerowanymi i z różnymi dodatkami, to najważniejszy symbol Wielkanocy. Oczywiście na każdym stole musi pojawić się też babka wielkanocna. O ile kojarzone z Wielkanocą mazurki są popularne w różnych częściach Polski, o tyle babka jest obowiązkowa absolutnie wszędzie.
Tradycyjne wielkanocne zupy
Najczęściej kojarzonymi z Wielkanocą zupami są żurek i biały barszcz. Różnic między nimi nie ma zbyt wiele – żurek to zupa z dodatkiem zakwasu żytniego, a biały barszcz z dodatkiem zakwasu pszennego. Obie zupy gotuje się tak samo, podaje z jajkiem na twardo i białą kiełbasą. Do każdej można dodać śmietanę. I choć silnie kojarzą się z kiełbasą, można przygotować ich wegetariańskie, a nawet wegańskie wersje. Wystarczy ugotować je na warzywnym wywarze z dodatkiem 1 wędzonej śliwki, doprawić sowicie majerankiem i zakwasem.
Szukasz sprawdzonego przepisu na zakwas do żurku i barszczu białego? Zobacz nasz artykuł „Zrób sobie zakwas - pszenny, żytni i bezglutenowy”
W okolicach Lublina na święta podaje się zupę podobną do żurku. Jednak dodatkiem do niej są wszystkie mięsiwa znajdujące się w poświęconym koszyczku i hojna porcja chrzanu. Podobnie na Podhalu przygotowuje się święcelinę. Zupę zagęszcza się kwaśnym mlekiem lub śmietaną, a do środka, poza ziemniakami, dodaje pokrojone wędliny ze święconki i kiełbasę.
Chrzanówka – przepis
Składniki:
- 2 litry serwatki
- 2 kiełbasy
- 100 g wędzonego boczku
- 4 cm korzeń chrzanu
- śmietana
- sól i pieprz
- jajka
- opcjonalnie: 2 ziemniaki
W okolicach Krakowa w Wielkanoc serwuje się chrzanówkę. Jak ją przygotować? 2 litry serwatki wlewamy do garnka. Dodajemy 2 pokrojone w kostkę ugotowane kiełbasy i 100 g wędzonego boczku, który wcześniej przysmażamy na ogniu. Kawałek korzenia chrzanu (4 cm) kroimy w cienkie paseczki, uważając na oczy. Wszystko zagotowujemy i gotujemy na małym ogniu przez 40 minut. Dodajemy śmietanę, doprawiamy solą i pieprzem. Podajemy z plastrami jajek na twardo. Niektórzy chrzanówkę zagęszczają ziemniakami. Jeśli macie ochotę na bardziej treściwą zupę, to od razu do gotowania dodajcie 2 duże pokrojone w kostkę ziemniaki.
Tradycyjne potrawy wielkanocne w Polsce z jajek
Wielkanoc to festiwal potraw z jajek. Najczęściej na stole pojawią się klasyczne jajka na twardo z majonezem. Równie popularne są jajka faszerowane, które powstają poprzez wymieszanie jajek na twardo z posiekanym koperkiem, pietruszką, szczypiorkiem, masłem i przysmażeniem ich w skorupkach z bułką tartą na wierzchu (każdą wypełnioną połówkę jajka oprószamy bułką tartą i smażymy na maśle). Coraz częściej na polskich stołach pojawiają się jajka faszerowane wędzonym łososiem lub szynką.
Na Śląsku Cieszyńskim przygotowuje się niezwykle aromatyczne jajka z kminkiem. Ugotowane jajka na twardo delikatnie obijamy, ale nie obieramy ze skorupek. W garnku zagotowujemy 1 litr wody, dodajemy 1 łyżkę soli i paczkę kminku. Gotujemy przez 5 minut. Do ostudzonej zalewy wkładamy jajka na 2 dni i przechowujemy w lodówce. Następnie obieramy i podajemy wedle uznania. Jajka nabierają niezwykłego kminkowego aromatu i mają delikatne przebarwienia na skorupkach.
Na Kaszubach śniadanie wielkanocne rozpoczyna prażnica. Jest to jajecznica z wyjątkowo bogatym wnętrzem. Smaży się ją na słoninie lub boczku, wędzonych wędlinach, a nawet wędzonej rybie. Ważne, żeby kawałki mięs były posiekane, a w środku poza nimi była też odrobina podsmażonej cebulki. Jajecznica nie może być przesuszona i zbyt skromna. W końcu to potrawa świąteczna!
Wielkanocne wypieki: murzin i pascha
Murzin wielkanocny
Składniki:
- 500 g mąki
- 250 ml ciepłego mleka
- 1 łyżka cukru
- 50 g świeżych drożdży
- 1 łyżeczka soli
- 4 łyżki oleju
- 2 cebule
- 300 g kiełbasy śląskiej
- 200 g wędzonego boczku
- 1 łyżka oleju
- kminek
- majeranek
- jajko
Tradycyjne wielkanocne wypieki to nie tylko dania słodkie. Jedną z wielkanocnych potraw jest murzin – drożdżowy rolada z dodatkiem kiełbasy i boczku. Jak ją przygotować? Wystarczy zrobić ciasto drożdżowe z 500 g mąki, 250 ml ciepłego mleka, 1 łyżki cukru, 50 g drożdży, 1 łyżeczki soli i 4 łyżek oleju. Ciasto wyrabiamy, aż będzie elastyczne i miękkie. Odstawiamy w ciepłe miejsce do podwojenia objętości.
Przygotowujemy farsz. Siekamy w kostkę 2 cebule, 300 g kiełbasy śląskiej i 200 g wędzonego boczku. Na patelni rozgrzewamy 1 łyżkę oleju, dodajemy pokrojony w kostkę wędzony boczek, kiełbasę i cebulę. Smażymy, mieszając raz po raz, aż cebula zmięknie. Doprawiamy do smaku kminkiem i majerankiem.
Wyrośnięte ciasto wałkujemy na prostokąt o wymiarach większych niż kartka A4. Układamy ostudzony farsz na całej powierzchni, zostawiając 1,5 cm brzegu. Zwijamy w roladę, upewniając się, że końcówki i łączenie ciasta są na spodzie. Odstawiamy na kwadrans w ciepłe miejsce i włączamy piekarnik na grzanie góra-dół na 180 stopni. Smarujemy ciasto rozkłóconym jajkiem z mlekiem. Pieczemy do zazłocenia około 45 minut. Roladę podajemy na zimno pokrojoną w plastry.
Pascha wielkanocna
Składniki:
- 2 litry mleka
- 800 ml śmietany 18%
- 8 jajek
- 200 g miękkiego masła
- 1 szklanka drobnego cukru
- 1 szklanka orzechów i bakalii
Podlasie w Wielkanoc smakuje paschą – to deser ze świeżego twarogu z dodatkiem masła, cukru i bakalii. Jest niezwykle delikatny i bardzo sycący. Paschę przygotowuje się w specjalnej formie z biblijnymi inskrypcjami. Można jednak wykorzystać do jej przygotowania tortownicę. Niektórzy od razu rozdzielają ją do pucharków i podają pod koniec śniadania wielkanocnego.
Zagotowujemy 2 litry mleka. Zmniejszamy ogień na mały i wlewamy do mleka 800 ml śmietany kwaśnej 18% wymieszanej z 8 jajkami. Mieszamy łyżką przez 15 minut, ciągle trzymając mleko na ogniu, aż zacznie się ścinać i będziemy widzieli grudki podobne do serka granini. Zdejmujemy mleko z ognia i pozwalamy mu ostygnąć – będziemy widzieli, jak serwatka rozdziela się od części twarogowej (z serwatki możemy przygotować zupę!).
Durszlak wykładamy gazą i delikatnie wylewamy zawartość garnka. Pozwalamy serowi się odsączyć przez minimum 2 godziny. Po przyciśnięciu łyżką z sera nie powinno wylatywać dużo płynu. Jeśli jednak wylatuje, to delikatnie ściskamy ser i pozwalamy mu odpocząć na durszlaku przez kolejną godzinę. Mikserem ubijamy 200 g miękkiego masła z 1 szklanką drobnego cukru, aż powstanie puszysta masa. Kroimy orzechy i bakalie. Do masy cukrowej dodajemy twaróg i miksujemy przez 5 minut. Wsypujemy bakalie i mieszamy łyżką. Masę przekładamy do wyłożonej folią spożywczą tortownicy. Dekorujemy bakaliami. Niektórzy do paschy dodają brzoskwinie lub gruszki w syropie, dekorują ją galaretką. Ja kocham smak twarożku z cukrem i nie lubię go zabijać zbyt dużą ilością dodatków. Jeśli jednak lubicie ciasta w stylu sernika na zimno, to owoce i galaretka mogą wam bardzo smakować.
Jakie regionalne potrawy wielkanocne goszczą na waszych stołach? Dajcie znać w komentarzu! Więcej ciekawych artykułów znajdziecie w dziale Gotuję.
Zdjęcia w tekście: Shutterstock
![Zestaw 3 Misek Stalowych Klausberg [Kb-7394] - Klausberg](https://ecsmedia.pl/c/zestaw-3-misek-stalowych-klausberg-kb-7394-d-iext76117670.jpg)
Komentarze (0)